Wstęp i instalacja JDK

Java to jeden z najbardziej popularnych języków programowania na świecie. Wszechstronność, wydajność i potężne narzędzia do tworzenia aplikacji czyną ją wyborem numer jeden w wielu dziedzinach, takich jak rozwój aplikacji webowych, mobilnych, czy systemów wbudowanych. Aby rozpocząć programowanie w Javie, konieczne jest zainstalowanie Java Development Kit (JDK) – zestawu narzędzi programistycznych, które umożliwiają tworzenie, kompilowanie i uruchamianie aplikacji w tym języku.

Czym jest JDK?

JDK (Java Development Kit) to oficjalny zestaw narzędzi programistycznych udostępniany przez Oracle Corporation i inne firmy, takie jak OpenJDK. JDK zawiera wszystko, czego potrzebujesz do rozpoczęcia pracy z Javą, w tym:

Kompilator – javac, odpowiedzialny za kompilowanie kodu źródłowego napisanego w Javie do postaci bytecode wykonywanego przez maszynę wirtualną Javy (JVM).
JVM (Java Virtual Machine) – środowisko uruchomieniowe dla aplikacji napisanych w Javie.
Biblioteki standardowe – zestaw gotowych klas i metod, które upraszczają proces tworzenia aplikacji.
Narzędzia diagnostyczne i debuggera – przydatne w optymalizacji i wyszukiwaniu błędów w kodzie.
Programy narzędziowe – takie jak jar do obsługi archiwów Java oraz javadoc do generowania dokumentacji.

Bez JDK praca z Javą byłaby niemożliwa, ponieważ to właśnie ten zestaw pozwala zamienić Twój kod źródłowy w działającą aplikację.

Pobieranie JDK

Aby rozpocząć, należy pobrać odpowiednią wersję JDK. Aktualnie dostępne są dwie popularne opcje:

Oracle JDK – oficjalna wersja od Oracle, z komercyjnymi licencjami i opcją darmowego użytku do celów edukacyjnych i testowych.
OpenJDK – wersja open-source, która jest całkowicie darmowa i szeroko stosowana w projektach open-source.

Kroki do pobrania JDK

Odwiedź oficjalną stronę Oracle lub OpenJDK.
Wybierz wersję JDK odpowiednią dla Twojego systemu operacyjnego:
- Windows
- macOS
- Linux
Pobierz instalator lub archiwum zawierające JDK.

Instalacja JDK na Windows

Uruchom instalator: Po pobraniu pliku .exe, uruchom instalator JDK.
Przeczytaj i zaakceptuj warunki licencji.
Wybierz lokalizację instalacji: Domyślna ścieżka to zazwyczaj C:\Program Files\Java\jdk<wersja>.
Zakończ instalację: Po zakończeniu instalacji instalator automatycznie skonfiguruje podstawowe zmienne systemowe.
Skonfiguruj zmienne środowiskowe:
- Otwórz okno Panelu sterowania > System > Zaawansowane ustawienia systemu.
- W zakładce Zaawansowane kliknij Zmienne środowiskowe.
- W sekcji Zmienne systemowe znajdź zmienną Path i dodaj ścieżkę do katalogu bin JDK, np. C:\Program Files\Java\jdk<wersja>\bin.
Sprawdź instalację: Otwórz wiersz polecenia i wpisz:
```
java -version
javac -version
```
Powinieneś zobaczyć wersję zainstalowanego JDK.

Instalacja JDK na macOS

Uruchom instalator: Pobierz plik .dmg, otwórz go i uruchom instalator.
Zaakceptuj warunki licencji.
Postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie, aby zainstalować JDK.
Sprawdź instalację: Otwórz terminal i wpisz:
```
java -version
javac -version
```
Opcjonalna konfiguracja: Aby ustawić domyślną wersję JDK, możesz edytować plik .zshrc lub .bash_profile, dodając:
```
export JAVA_HOME=$(/usr/libexec/java_home -v <wersja>)
export PATH=$JAVA_HOME/bin:$PATH
```
Następnie uruchom ponownie terminal lub wpisz source ~/.zshrc.

Instalacja JDK na Linux

Użyj menedżera pakietów: Na dystrybucjach takich jak Ubuntu możesz zainstalować OpenJDK za pomocą polecenia:
```
sudo apt update
sudo apt install openjdk-<wersja>-jdk
```
Sprawdź instalację: Wpisz w terminalu:
```
java -version
javac -version
```
Ręczna instalacja:
- Pobierz archiwum JDK z oficjalnej strony.
- Wypakuj je do katalogu, np. /usr/lib/jvm.
- Dodaj JDK do zmiennych środowiskowych, edytując plik /etc/environment lub ~/.bashrc:
```
export JAVA_HOME=/usr/lib/jvm/jdk<wersja>
export PATH=$JAVA_HOME/bin:$PATH
```
- Wykonaj source ~/.bashrc.

Wybór odpowiedniej wersji JDK

Aktualnie najnowszą wersją JDK jest Java 21, ale wiele projektów wciąż korzysta z JDK 8, 11 lub 17, które są wersjami LTS (Long-Term Support). Wybór wersji zależy od wymagań Twojego projektu. Dla nowych projektów zaleca się korzystanie z najnowszej wersji LTS.

Narzędzia wspierające pracę z JDK

IDE (zintegrowane środowisko programistyczne): Narzędzia takie jak IntelliJ IDEA, Eclipse czy NetBeans automatycznie wykrywają zainstalowane JDK i znacznie ułatwiają proces programowania.
Build tools: Maven i Gradle to popularne narzędzia budowania projektów w Javie, które pomagają w zarządzaniu zależnościami i automatyzacji.

W kolejnych etapach możesz eksplorować, jak korzystać z JDK, aby stworzyć pierwszą aplikację w Javie, zgłębiać podstawy języka oraz poznawać najlepsze praktyki w programowaniu.